ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารคืออะไร

ผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร (Dietary Supplement) หรือที่มักเรียกติดปากกันว่า อาหารเสริม คือ สารอาหารที่ใช้รับประทานเพิ่มเติมจากมื้ออาหารหลัก สารอาหารที่มักถูกนำมาทำเป็นอาหารเสริม ได้แก่ วิตามิน แร่ธาตุ กรดอะมิโน พืช ผัก สมุนไพรต่าง ๆ เป็นต้น

ประโยชน์ของผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร

          การรับประทานผลิตภัณฑ์เสริมอาหารบางชนิดสามารถทำให้มั่นใจได้ว่าผู้บริโภคจะได้รับสารอาหารนั้น ๆ อย่างเพียงพอต่อร่างกาย บางผลิจภัณฑ์ก็อาจช่วยลดความเสี่ยงของการเกิดโรคได้ แต่การใช้อาหารเสริมไม่สามารถบริโภคแทนอาหารในแต่ละมื้อได้ ดังนั้นการรับประทานอาหารมื้อหลักให้ครบ 5 หมู่ยังเป็นสิ่งจำเป็นอยู่

และผลิตภัณฑ์เสริมอาหารไม่ใช่ ยา จึงไม่สามารถทานอาหารเสริมแทนยา เพื่อการรักษาโรค การวินิจฉัย หรือการป้องกันโรคได้ มีหลายคนที่เข้าใจผิดว่าอาหารเสริมเป็นยา แต่ที่จริงแล้วเป็นเพียงอาหารชนิดหนึ่งเท่านั้น  ไม่สามารถเปลี่ยนแปลงร่างกายได้

ประเภทของผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร

การจัดแบ่งประเภทของผลิตภัณฑ์เสริมอาหารสามารถทำได้หลายแบบตามสิ่งที่ผู้ผลิตและผู้บริโภคให้ความสนใจ ดังนี้

1. แบ่งตามประโยชน์ต่อสุขภาพของผลิตภัณฑ์

เป็นการให้ความสำคัญถึงประโยชน์ที่สาอาหารแต่ละชนิดซึ่งเป็นส่วนประกอบอยู่ในผลิตภัณฑ์มีต่อร่างกาย เช่น ช่วยในกระบวนการสร้างกระดูกและฟัน เนื่องจากในผลิตภัณฑ์มีแคลเซียมเป็นส่วนประกอบ

• ส่วนประกอบในผลิตภัณฑ์

จัดแบ่งตามสารอาหารที่เป็นส่วนประกอบในผลิตภัณฑ์ เช่น วิตามิน แร่ธาตุ สมุนไพร เป็นต้น

• ระบบอวัยวะในร่างกาย

จัดประเภทตามระบบการทำงานของร่างกายที่สารอาหารในอาหารเสริมอาจไปมีผลในการส่งเสริมสุขภาพที่อวัยวะนั้น ๆ ได้แก่ สมอง ดวงตา ทางเดินหายใจ หัวใจและหลอดเลือด ทางเดินอาหาร ตับ กระดูกและข้อ ผิวพรรณ เส้นผมและเล็บ และ/หรือ บำรุงร่างกายโดยภาพรวม

วิธีการใช้ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารอย่างปลอดภัย

1. ผลิตภัณฑ์ผ่านการรับรองมาตรฐานจาก อย. มีเครื่องหมาย อย. และเลข 13 หลัก แสดงบนฉลาก

2. ไม่มีโฆษณาโอ้อวด สรรพคุณ เกินจริง เช่น รักษาโรคได้ ทำให้ผอม เป็นต้น

3. ไม่มีส่วนประกอบที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ

4. ใช้ในปริมาณพอเหมาะ ตามที่ฉลากกำหนด โดยเฉพาะผู้ป่วย ผู้สูงอายุ หรือผู้ที่มีโรคประจำตัวอยู่ควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรก่อนซื้อมารับประทาน

เรียบเรียงโดย ภญ.ปุณยวีร์ กิจชาญวิทย์

Reference:

1. U.S. food & Drug Administration. 2022. What You Need to Know about Dietary Supplements. [online] Available at: https://www.fda.gov/food/buy-store-serve-safe-food/what-you-need-know-about-dietary-supplements.
2. U.S. food & Drug Administration. 2019. Questions and Answers on Dietary Supplements. [online] Available at: https://www.fda.gov/food/information-consumers-using-dietary-supplements/questions-and-answers-dietary-supplements
3. European Food Safety Authority. 2018. Food Supplements. [online] Available at: www.efsa.europa.eu/en/topics/topic/food-supplements.
4. พรพจน์ เปรมโยธิน. (2563, 19 กุมภาพันธ์). ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารลดน้ำหนัก. สืบค้นเมื่อ 23 กุมภาพันธ์ 2565, จาก https://www.si.mahidol.ac.th/siriraj_online/thai_version/ Health_detail.asp?id=1413.
5. คณะเภสัชศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. การใช้ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารเพื่อส่งเสริมสุขภาพในร้านยา. สืบค้นเมื่อ 23 กุมภาพันธ์ 2565, จาก https://ccpe.pharmacycouncil.org/index.php? option=seminar_detail&subpage=seminar_detail&id=589.